هر روز یک قدم نزدیک‌تر اثر دکتر یالوم

کتاب هر روز یک قدم نزدیک‌تر با عنوان اصلی Every day gets a little closer اثری از دکتر اروین د. یالوم و جینی الکین است. این کتاب از اولین کتاب‌های یالوم است که شامل یادداشت‌های بیمار – جینی الکین – و درمانگر از یک فرآیند درمانی است.دکتر اروین د. یالوم استاد روان‌پزشکی دانشگاه استنفورد، گروه درمانگر و روان‌درمانگر اگزیستانسیال است و جینی الکین نویسنده‌ای جوان و بااستعداد است که با مشکلاتی از جمله «انسداد در نوشتن» روبه‌رو است.

 او در خلال تجربیاتش از ترس‌هایش می‌گوید، از اضطراب‌هایی که زندگی او را مورد هجوم قرار داده است، از درماندگی‌اش در مدیریت این تشویش‌ها، هیجانات، مسائل عاطفی و ذهنی و رفتارش که عمدتاً به روابط میان‌فردی او مربوط هستند. او هم‌چنین از تأثیر درمان بر بینش و رفتارش در زندگی خود صحبت می‌کند و درونی‌ترین احساسات و دغدغه‌هایش را بیان می‌کند.

در قسمتی از پیش‌گفتار مترجمان نیز می‌خوانیم:

خواندن این کتاب می‌تواند خود یک درمان باشد. همراهی با دغدغه‌های ژرف مطرح شده در کتاب و بینشی که هنگام خواندن کتاب به خواننده دست می‌دهد، می‌تواند راهگشا باشد و نه تنها برای درمانگران به عنوان یک منبع عالی به شمار رود، بلکه می‌تواند برای هر فردی هم که دغدغه‌ی خودشناسی و دانستن درباره‌ی خود را دارد نیز مفید واقع شود.

هر روز یک قدم نزدیک‌تر از چه چیزی روایت می‌کند؟

کتاب حاضر که از نخستین آفرینش‌های دکتر یالوم به شمار می‌رود، روایتی است نادر و تأثیرگذار به زبان بیمار و درمانگر از یک فرایند درمانی؛ مجموعه‌ای از ساعت‌ها درمان واقعی که هر جلسهٔ درمان را از دو دیدگاه مختلف بیان و بررسی می‌کند. تجربه‌ای جسورانه و اقدامی متهورانه در دنیای روان‌درمانی که تاکنون پس از چند دهه نمونه‌ای وجود ندارد که بتواند به‌خوبی با آن قیاس شود.

از طرفی دکتر یالوم به‌عنوان یک متخصص، درحالی‌که روند و فرایند درمان را بازگو می‌کند، از چالش‌هایی که در طول فرایند درمان جینی با آن‌ها مواجه می‌شود، درگیری‌های ذهنی و احساساتی که در هر جلسه تجربه کرده سخن می‌گوید، عملی که نیازمند صداقت و جسارت بسیاری، به‌خصوص برای فردی است که سال‌ها به‌عنوان یک درمانگر در این حرفه فعالیت می‌کند.

استفاده از رابطهٔ درمانی، خواب‌های جینی، تعبیرهای روان‌کاوانه و چگونگی برخورد با چالش‌های موجود، این اثر را به مرجعی آموزنده برای درمانگران نوپا و جوان تبدیل می‌کند. با توضیح فرایند درمان بسیاری از موضوعات بنیادین که محتوای درمان را شکل می‌دهند نیز مورد توجه قرار می‌گیرند و در نهایت آن‌چه بر تأثیرگذاری کتاب می‌افزاید بیان عمیق تجربیات فردی است.

داستان نه‌تنها روند درمانی هر جلسه را به وضوح بیان می‌کند، بلکه با بیان ژرف‌ترین دغدغه‌های انسانی از طرف جینی، به‌عنوان بیمار و دکتر یالوم به‌عنوان درمانگر ذهن خواننده را درگیر و قادر به شناخت لایه‌های مختلف ذهن انسان می‌سازد و از این بابت شاید بتوان به جرئت این اثر دکتر یالوم را که البته کتابی با دو نویسنده است، از دیگر آثار او متمایز کرد.

در این اثر بیش از ۶۰ ساعت درمان، هم از دیدگاه درمانگر و هم از دیدگاه درمان‌جو، نقل شده است. چیزی که هر علاقه‌مند به روان‌کاوی و روان‌درمانی را به وجد می‌آورد و برای دانشجویان علاقه‌مند به درمان هم طلای نابی است که کم‌تر نظیرش را خواهند یافت.

این‌که بتوانی بی‌هیچ سانسور و ملاحظه‌ای بدانی دکتر یالوم که از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌های روان‌کاوی هستی‌گراست، در جلسات درمانش دقیقاً چه می‌کند، روند درمان را چگونه پیش می‌برد و دربارهٔ نشانه‌های بیمار و فرایند درمان آن چه نظری دارد و در مقابل، احساس و دیدگاه درمان‌جو را هم دربارهٔ همان جلسات دقیق و کامل مطالعه کنی، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. درمانی که مدت زیادی به درازا می‌کشد و لایه‌های عمیق ذهن درمان‌جو کنکاش می‌کند و در همهٔ این مدت خوانندهٔ کتاب همراه با دکتر یالوم و جینی پیش می‌رود.

نکتهٔ دیگری که در این کتاب خواننده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، رابطهٔ انسانی و ژرف میان درمانگر و درمان‌جوست. در دنیای بی‌روح و گاه خشن درمان‌های نشانه‌محور امروزی که تمام تمرکز بر نشانه‌های اختلال روانی است و دانشجویان و علاقه‌مندان روان‌درمانی هم تشویق به استفاده از درمان‌های کوتاه‌مدت با دفترچهٔ راهنمای هر اختلال می‌شوند.

خواندن این کتاب و وارد شدن به دنیای ژرف یک درمان پویشی درست، دیدگاه متفاوت و جذابی همراه دارد، درمانی که کوتاه‌مدت نیست، بر ریشه‌های مشکل تمرکز می‌کند و خود را در سطح نشانه‌ها متوقف نمی‌کند. برقراری رابطه از صمیم قلب و توجه و تمرکز مناسب روی رابطهٔ درمانی، مزیت بارز و جالب سبکی است که دکتر یالوم به کار گرفته است و حالا با این اثر درخشان ادبیات درمان و محتوای آن نیز در دسترس خوانندگان علاقه‌مند فارسی‌زبان قرار دارد.

کتاب در شش فصل نگاشته شده و هر فصل به واقع نشان‌دهندهٔ گام‌هایی است که برای نزدیک‌تر شدن برداشته می‌شود؛ نزدیک‌تر شدن به چه‌چیز و چه‌کس سؤالی است که پاسخ آن پس از خواندن کتاب برای هر خواننده به شکلی منحصربه‌فرد داده می‌شود.

یالوم؛ نویسنده کتاب هر روز یک قدم نزدیک‌تر

اگر با قلم دکتر یالوم آشنا باشید، می‌دانید او نویسنده‌ای است که همیشه مخاطب را راضی می‌کند. رمان‌های یالوم علاوه بر اینکه بسیار جذاب و خواندنی هستند، سرشار از اطلاعات مفیدی در زمینه‌ روانشناسی و فلسفه اگزیستانسیال است که خوانندگان عادی نیز به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند.بدون شک خواندن این کتاب تجربه متفاوتی خواهد بود و ممکن است شما از مطالب آن نهایت استفاده را ببرید اما این کتاب داستان متفاوتی دارد و شاید برای خواننده‌ عادی، جذابیت رمان‌های یالوم را نداشته باشد.

در طول خواندن این کتاب از سختی‌های کار روان‌درمانی هم آگاه خواهید شد و چالش‌های مختلفی را که پیش روی بیمار و درمانگر است را مشاهده می‌کنید. درگیری‌های ذهنی بیمار و نحوه مطرح کردن آن‌ها با درمانگر در این کتاب به خوبی نشان داده شده است. در مقابل درگیری‌های ذهنی درمانگر را نیز می‌بینیم که تلاش دارد بهترین تاثیر را روی بیمار داشته باشد. نکته جالب دیگری درباره این کتاب صداقت دکتر یالوم در نوشته‌هایش است که توجه هر خواننده‌ای را جلب می‌کند.

جملاتی از متن کتاب هر روز یک قدم نزدیک‌تر

• جینی جلسه را با گفتن این جمله شروع کرد که محتوای صحبت‌هایم در آخرین ملاقات به‌خصوص درباره‌ی ناتوانی‌اش در ابراز خشم بسیار درست است. او نه تنها در بیان خشمش ناتوان است، بلکه به طرز وحشتناکی در جمعی که دیگران خشمگین می‌شوند، ناراحت و معذب است. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۱۳۲)

• مدتی از جلسه را درباره‌ی افسردگی‌اش صحبت کرد، درباره‌ی دلسردی‌اش، درباره‌ی این حقیقت که آخرین ملاقات خیلی بد بوده، زیرا در آن جلسه، او را برای برخی از پاسخ‌ها که نمی‌دانسته و نمی‌توانسته ارائه دهد، تحت فشار قرار داده‌ام. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۱۷۷)

• از آخرین جلسه، او کاملا در خیال‌پردازی‌هایش که بیش‌تر آن‌ها در زمینه‌ی زندگی‌اش در آینده‌اند غرق شده است. در این خیال‌پردازی‌ها او سی ساله است شاید سی و پنج ساله، تنها زندگی می‌کند، تیره‌بخت، ناکام، ناراحت، در یک شغل پست مانند شعبه‌ای از فروشگاه کار می‌کند. گاه و بی گاه مردم او را می‌بینند، شاید من یا والدینش هم او را می‌بینیم و سپس خیال‌پردازی با رفتن او درون یک دوره‌ی طولانی گریه که در آن او دلسوزی به حال خود را حس می‌کند، قطع می‌شود. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۲۴۱)

• دکتر یالوم همیشه تلاش می‌کند به من نشان دهد که همه‌ی مردم زوایای پنهانی دارند. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۲۵۹)

• وقتی جلسه را متوقف کردم و گفتم: «خب حدس می‌زنم واقعا زمان آن فرا رسیده که خداحافظی کنیم» هر دو برای چند ثانیه بی‌حرکت و یخ‌زده ماندیم. او گریه کرد و گفت: «تو خیلی شگفت‌انگیزی که این کار را برای من انجام دادی.» من واقعا نمی‌دانستم باید چه بگویم، ولی کلماتی که از دهان من بیرون آمد این بود: «من هم خیلی از آن سود بردم جینی.» و واقعا همان قدر بهره برده‌ام. سپس او دفتر را ترک کرد. نه یک اختلال شخصیت مرزی، یک شخصیت نامساعد، یک نوروتیک وسواسی، یک شیزوفرنیک پنهان، یا هر یک از دیگر جنایت‌هایی که ما روزانه مرتکب می‌شویم. او به عنوان جینی رفت و من دلم برای او تنگ خواهد شد. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۳۷۳)

• تفسیر حالتی از روشنگری است. بسیاری از رفتارهای ما به وسیله نیروهایی که در ضمیر هشیار ما نیستند، کنترل می‌شوند. چیزی که ممکن است در واقع به عنوان یک تعریف از بیماری روانی گفته شود، این است که ما از نظر ذهنی بیمار هستیم، به این معنی که به وسیله‌ی نیروهای ناهشیار هدایت می‌شویم. روان‌درمانی، همان‌طور که من با جینی عمل کردم، کوشش می‌کند تا تاریکی را برای شخم زدن قلمرو روان‌شناسی از ناهشیار به وسیله‌ی نورافکن خرد روشن کند. فرایند تفسیر، یک مرحله از تلاش برای کمک کردن به جینی برای به عهده گرفتن کنترل زندگی‌اش بود. (هر روز یک قدم نزدیک‌تر – صفحه ۳۹۷)