معرفی کتاب “هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد”

چندوقت قبل کتاب “هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد” را خواندم. کتابی روان که نوشته مارک.اچ.مک کورمک و ترجمه محمود طلوع است و توسط انتشارات رسا با زیرعنوان “اسرار موفقیت در تجارت و مدیریت” به چاپ رسیده است.

 این کتاب براساس نظریات و تجربیات تجاری نویسنده است که خود گردآوری و ارائه کرده است. او در مقدمه به ده فرمان بچه‌های تیز بازار اشاره و آن‌‌ها را به این ترتیب عنوان کرده است: هرگز اهمیت پول را دست‌ کم نگیرید؛ هرگز ارزش پول را دست‌ بالا نگیرید؛ در کسب‌ و کار هرگز نمی‌‌توانید دوستان زیادی داشته باشید؛ از بیان عبارت نمی‌‌دانم نهراسید؛ کمتر صحبت کنید؛ همواره به قول‌‌های خود چه بزرگ و چه کوچک پای‌ بند باشید؛ هر معامله حیاتی دارد؛ از روز اول خود را مقید به انجام کار با کیفیت کنید؛ با مردم خوش‌ رفتار باشید؛ و همه‌ی اعتبارات را به خود اختصاص ندهید.

مارک.اچ.مک کورمک؛ نویسنده هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد

نویسنده کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد را در سال ۱۹۸۴ نوشت و به گفته خودش هدف از نوشتن کتاب ایراد گرفتن به مدرسه بازرگانی هاروارد نیست. مارک اچ. مک‌کورمک هدف خود را از نوشتن کتاب چنین توضیح می‌دهد:

دلیل ساده و سرراست نگارش این اثر این بود که می‌خواستم نظریاتی را که سال‌ها درباره‌شان اندیشیده بودم، و در سخنرانی‌های متعدد در دانشگاه‌های مختلف، و از جمله دانشکده‌ی بازرگانی هاروارد ارائه کرده بودم، و یا در طول چندین سال تجربه‌ی تجاری به دست آورده بودم، در یک جا جمع‌آوری و عرضه کنم.

جذابیت این کتاب از عنوان آن آغاز می‌شود. عنوانی که مخاطب را کنجکاو می‌کند و این امید را در دل او زنده می‌کند که اگر این کتاب را بخواند و به آموزه‌های آن عمل کند، بدون شک به موفقیت‌های بزرگ خواهد رسید. البته با خواندن کتاب متوجه نکات ظریفی می‌شوید که نویسنده به خوبی آن‌ها را بیان کرده است.

نکاتی که ممکن است حتی در هاروارد هم آموزش داده نشود. اما در نظر داشته باشید که این کتاب برای بچه‌های بازار نوشته شده است. در کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی‌‌دهد قوانین نانوشته‌ای را می‌خوانید که نویسنده معتقد است: همه این قوانین را رعایت می‌کنند و اگر شما از آن‌ها بی‌خبر باشید ممکن است کسب و کار و یا رابطه‌های کاری حرفه‌ای نداشته باشید. شاید به دلیل همین قوانین نانوشته بازار است که عنوان کتاب به این شکل انتخاب شده است.

بیشتر افرادی که دانشگاه را تمام کرده‌اند و وارد بازار کار شده‌اند این موضوع را تصدیق می‌کنند که دنیای دانشگاه و دنیای کسب و کار بسیار با هم تفاوت دارند. کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی‌‌دهد این تفاوت را به خوبی شناخته است و سعی می‌کند در زمینه‌های مختلف به خواننده کمک کند تا در کار بهتر و حرفه‌ای‌تر ظاهر شود.

نویسنده که خود سوابق زیادی در تجارت و مدیریت داشته، دانش خود را در قالب این کتاب منتشر کرده و سعی داشته جوانان و علاقه مندان را در حد توان راهنمایی کند و به همین خاطر با زبان ساده در جایی از کتاب نوشته است: برای اینکه یک بازاریاب خوب باشید چه صلاحیت‌هایی را باید داشته باشید؟

۱. به کالاهایی که می‌فروشید، اعتقاد داشته باشید.

۲. باید خود و توانایی‌های خود را باور کنید.

۳. روی مساله وقت شناسی خود حساس باشید.

۴. خوش مشربی را در خود ایجاد و تقویت کنید.

۵. این را بدانید که آنچه را که مشتری می‌خواهد، الزاما همان چیزی نیست که می‌گوید.

 نگارنده ریزه کاری‌های بازار را می‌فهمد و با اشاره به آن‌ها سعی داشته که مخاطب را همراه کند و برای همین هم می‌نویسد:

“محصولاتی که مدعی باشند همه کاره اند و به درد همه کس می‌خورند، هرگز بازاری نخواهند داشت. این گونه کالاها همواره در برابر کالاهای رقیبی که کم ادعاتر ولی بهتر و ارزان‌تر هستند، و از استفاده از آن تفاوت، ترسی ندارند، آسیب پذیرند”.

در جای دیگری نیز خطاب به مدیران بدترین اتفاق را برای یک مدیر_اجرایی اینطور به تصویر می‌کشد:” او از موقعیت خود در شرکت، خصوصا اگر موقعیت برجسته ای باشد، لذت ببرد. هر زمان که به پستی که دارید قناعت کردید مثل این می‌ماند که حکم تعطیلی شرکت را صادر کرده باشید.”

  خواندن کتاب‌هایی که حاصل زندگی واقعی و تجربیات یک فرد است، می‌تواند افراد را رشد دهد و آن‌ها را با تجربیاتی که ممکن است خودشان نتوانند کسب کنند یا زمان کسب آن‌ها را نداشته باشند، آشنا سازد. ممکن است برخی از نکات این کتاب در فضای کسب و کار امروز و مخصوصا در فضای کسب و کار ایران کاربردی نداشته باشد.

بنابراین نباید دچار اشتباه شوید و از این کتاب انتظار معجزه داشته باشید. این کتاب را با ذهنی باز بخوانید تا متوجه تفاوت‌های بازار با دانشگاه شوید. قطعا اگر شما کسب و کار خود را دارید و یا اگر کارآفرین هستید خواندن این کتاب می‌تواند به شما کمک زیادی بکند.

جملاتی از کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد

محصولاتی که مدعی باشند همه کاره‌اند، و به درد همه کس می‌خورند هرگز بازاری نخواهند داشت. این گونه کالاها، همواره در برابر کالاهای رقیبی که کم‌ادعاتر ولی بهتر و ارزان‌تر هستند، و از استفاده از آن تفاوت، ترسی ندارند آسیب‌پذیرند. (کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد – صفحه ۲۲۸)

پل آستین رئیس فقید کوکاکولا یک بار به من گفت: «بدترین چیزی که می‌تواند برای یک مدیر اجرایی رخ دهد این است که او از موقعیت خود در شرکت – خصوصا اگر موقعیت برجسته‌ای باشد – لذت ببرد. هر زمان که به پستی که دارید قناعت کردید، مثل این می‌ماند که حکم تعطیلی شرکت را صادر کرده باشید.» (کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد – صفحه ۲۳۵)

کارآمدترین رهبران کسانی هستند که به ندرت پرسنل خود را با ترفیعات یا تنزل مقام به شگفتی وامی‌دارند. آن‌ها پیوسته انتظارات خود را از پرسنل، به آن‌ها گوشزد می‌کنند، و رضایت و عدم رضایت خود را به آنها اعلام می‌کنند. (کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد – صفحه ۲۹۸)

هرکسی قیمتی دارد، ولی بسیاری از مذاکره‌کنندگان، به هنگام تعیین میزان آن، به بیراهه می‌روند. آن‌ها گمان می‌کنند که اگر تنها بتوانند روی میزان کمیسیون پرداختی توافق کنند، همه‌ی طرف‌های درگیر در معامله خوشحال خواهند شد. این منطق – البته اگر بتوان آن را منطق نامید – عناصر غیراقتصادی یک معامله، یعنی نیازهای روانی‌ای را که خریدار و فروشنده مطرح می‌کنند، نادیده می‌گیرد. (کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد – صفحه ۹۱)

فرض کنید بین انتخاب معامله‌ای با ۸۰ درصد شانس موفقیت، و معامله‌ای مشابه با ۲۰ درصد خطر شکست، مخیر شده‌اید، کدام یک را انتخاب می‌کنید؟ هر چند هر دو یکی هستند، ولی مردم غالبا اولی را انتخاب می‌کنند، زیرا مردم معمولا بیشتر طالب پیشنهاداتی هستند که به نحوی مطلوب تنظیم و ارائه شده باشند، یعنی مثلا برحسب میزان موفقیت تنظیم شده باشد نه بر اساس درجه‌ی احتمال شکست. (کتاب هاروارد چه چیزهایی را یاد نمی دهد – صفحه ۱۲۱)